De glans van goud of zilver maakt een boek direct bijzonder, of het nu gaat om een familiekroniek, jubileumboek of kunstuitgave. Er bestaan twee manieren om folie aan te brengen: digitaal en traditioneel. Beide technieken hebben hun eigen kenmerken, voordelen en beperkingen. Wij leggen het je uit!
Wat is foliedruk?
Bij foliedruk wordt een dun laagje folie op het omslag van een boek aangebracht, bijvoorbeeld in de kleur goud of zilver. Een foliedruk wordt vaak toegepast op linnen of kunstleer, maar het kan ook op een bedrukt omslag. Denk bijvoorbeeld aan een omslag met een fullcolour afbeelding en daaroverheen een titel in goud of zilver. Een foliedruk is op twee manieren toe te passen, met beide eigen eigenschappen: digitale foliedruk en traditionele foliedruk.
Digitale foliedruk
Werkwijze
Bij een digitale foliedruk wordt het digitale bestand rechtstreeks vertaald naar het zetten van de gouden of zilveren folie op het omslag. Het digitale bestand stuurt vele kleine naaldjes aan die vervolgens de foliedruk overzetten op het materiaal.
Bij een digitale foliedruk wordt de folie aangebracht zonder druk uit te oefenen op het materiaal. Daardoor blijft de structuur van het materiaal behouden, zoals de structuur van het linnen of de kleine nerven in het kunstleer. De folie hecht alleen aan de bovenzijden van het materiaal, ligt de folie bovenop het materiaal in plaats van erin gedrukt te zijn.
Materiaal en effect
Digitale foliedruk kan worden toegepast op linnen, kunstleer én op een bedrukt omslag.
Op linnen is de folie wat minder dekkend en daardoor minder duidelijk leesbaar. Hoe duidelijk het is, is afhankelijk van de hoek waarin je naar de bedrukking kijkt. De structuur van het linnen kan de folie namelijk onderbreken, waardoor de glans niet overal even sterk is. Hier dien je in je ontwerp rekening mee te houden.
Op kunstleer is het resultaat veel helderder. De gladde ondergrond zorgt ervoor dat de folie mooi dekkend is en het effect duidelijker zichtbaar wordt. Ook op een bedrukt omslag pakt digitale folie mooi dekkend uit. Vooral bij een bedrukt omslag met een mat laminaat zorgt de folie voor een mooi contrast tussen het glanzende en het matte oppervlak.
Kleuren
Bij digitale foliedruk kun je kiezen tussen een gouden of zilveren bedrukking. Andere kleuren zijn helaas niet mogelijk.
De digitale foliedruk kan toegepast worden op alle kleuren kunstleer en een selectie van onze linnen kleuren en special editions. Wij hebben in ons bestelformulier een selectie gemaakt, alle kleuren waar wij de digitale foliedruk voor aanbieden geven een mooi resultaat.
Ontwerp en beperkingen
Op een kunstlederen of bedrukt omslag zijn de meeste ontwerpen mogelijk. Het enige punt waar je dan rekening mee dient te houden, is dat je geen hele grote kaders of lange verticale lijnen gebruikt. Dit omdat de folie in horizontale banen aangebracht wordt en het dan altijd kan zijn dat het net niet helemaal sluitend is. Lijntekeningen zijn wel gewoon mogelijk.
Op een linnen omslag heb je naast de grootte kaders of verticale lijnen nog een aantal beperkingen, dit door de structuur van het linnen die behouden blijft. Hierbij is het voornamelijk heel belangrijk dat de bedrukking niet te klein en fijn is.
Wanneer de letters heel dun zijn of wanneer de letters heel dicht op elkaar geplakt zijn, zal het niet duidelijk zichtbaar zijn. Een groot en vet lettertype met voldoende ruimte tussen de letters geeft het beste resultaat. Er is geen eenduidige lettergrootte te noemen dat goed werkt, omdat een lettertype met schreef al groter moet worden dan een schreefloos lettertype. Bij kunstleer en een bedrukt omslag kan een lettergrootte van 12 pt bijvoorbeeld wel, waar dit bij linnen echt niet leesbaar zou zijn.
Ontwerpen met rechte lijnen zijn bij digitaal foliedrukken op linnen minder geschikt. Door de structuur van het linnen kan de folie precies in een lager deel van de stof vallen, waardoor een lijn onregelmatig of onduidelijk wordt. Wil je toch met lijnen werken, kies dan voor iets bredere vormen of een lijntekening met minder fijne details. Zo blijft het effect goed zichtbaar.
Als je rekening houdt met bovenstaande punten, kun je echt hele mooie dingen maken. Kijk maar eens hoe mooi de foliedrukken uit zijn gekomen op onderstaande voorbeelden.
Toepassing en kosten
Digitale foliedruk is geschikt voor kleine oplages en kan al vanaf één exemplaar worden toegepast. Omdat er geen stempel nodig is, zijn de opstartkosten laag. In de online calculatiemodule van Probook kun je direct zien of digitale folie mogelijk is bij jouw uitvoering. De startkosten liggen rond de dertig euro.
Traditionele foliedruk
Werkwijze
Bij traditionele foliedruk wordt gebruikgemaakt van een messing stempel die verhit wordt. Met warmte en druk wordt de folie in het materiaal geperst. Deze methode drukt de folie als het ware in het omslag, waardoor de structuur iets vervlakt en de folie beter hecht. Traditionele foliedruk kan net als digitale foliedruk worden toegepast op linnen, kunstleer en op bedrukte omslagen.
Effect en materiaal
De folie ligt verdiept in het materiaal, wat een subtiel reliëf-effect geeft. Tevens zorgt de druk ervoor dat het materiaal minder tot geen structuur bevat, waardoor de foliedruk mooi egaal en dekkend is. Vooral op linnen geeft dit een mooier resultaat dan een digitale foliedruk. Op een bedrukt omslag wordt de foliebedrukking minder diep gezet, omdat anders het materiaal zou scheuren.
Kleuren
Bij traditionele foliedruk is er een ruime keuze aan foliekleuren. Naast goud en zilver zijn er vele tinten mogelijk, waaronder koper, brons, rood of blauw. Omdat met een messing stempel wordt gewerkt, blijft de kleurintensiteit en glans bij deze techniek over het algemeen sterker en consistenter dan bij digitale foliedruk.
Het is ook mogelijk om de traditionele foliedruk te zetten zonder een folie, dan spreek je van een blindpreeg. Bij een blindpreeg wordt de stempel in het omslag gedrukt om een reliëf achter te laten.
Een traditionele foliebedrukking kan op alle materialen en kleuren gezet worden.
Ontwerp en beperkingen
Een blindpreeg is niet duidelijk in een bedrukt omslag. Dit omdat het materiaal niet diep gestempeld kan worden, omdat het dan zal scheuren. Natuurlijk kan het wel, maar wees je er dan van bewust dat dit echt maar heel subtiel zichtbaar is.
Omdat de omslagen bij de traditionele methode al zijn voorzien van grijsbord voordat er wordt gestempeld, is het niet mogelijk om de kneep te voorzien van een foliebedrukking. Verder biedt de techniek juist veel vrijheid in ontwerp, omdat de stempel zeer nauwkeurig werkt en dunne lijnen goed zichtbaar blijven.
Toepassing en kosten
De traditionele foliedruk is vooral interessant bij grotere oplages, vanaf ongeveer vijfentwintig exemplaren. Er moeten één of meerdere messing stempels worden gemaakt, waardoor de opstartkosten hoger zijn. Zodra de stempel klaar is, kunnen de omslagen echter snel worden geproduceerd en zijn de kosten per boek laag. De startkosten zijn al snel tweehonderd euro, de exacte kosten zijn afhankelijk van formaat en uitvoering.
Digitale of traditionele foliedruk: de verschillen op een rij
| Digitale foliedruk | Traditionele foliedruk | |
| Oplage | Vanaf 1 exemplaar | Vanaf circa 25 exemplaren |
| Kosten | Lage opstartkosten (± €30), hoge variabele kosten | Hogere opstartkosten (± €200), lage variabele kosten |
| Techniek | Zonder druk, in horizontale banen | Met warmte en druk, via messing stempel |
| Reliëf | Geen verdieping | Altijd met verdieping |
| Kleuren folie | Goud en zilver | Goud, zilver, wit, zwart, rood, blauw en vele andere kleuren |
| Resultaat op linnen | Matig dekkend, fijne details niet mogelijk | Goed dekkend, fijne details wel mogelijk |
| Ontwerpbeperkingen | Kleine letters en verticale lijnen afraden | Niet drukken in de kneep |
| Blindpreeg mogelijk | Nee | Ja |
Aanleveren van bestanden
Lever het bestand aan op het juiste formaat van het omslag. Om dit eenvoudig te maken, hebben wij handige templates beschikbaar (zie de links hieronder).
Alles wat met folie bedrukt moet worden, plaats je in het bestand als zwart. Wij zorgen er vervolgens voor dat dit in de door jou gekozen foliekleur wordt uitgevoerd.
Zorg ervoor dat het ontwerp uitsluitend uit volledig zwart en wit bestaat. Grijstinten, verlopen of transparante elementen kunnen niet worden verwerkt. Ook eventuele achtergrondkleuren moeten worden verwijderd, zodat alleen de foliedruk zichtbaar blijft.
Templates voor Word
Templates voor InDesign
Tot slot
Of je nu kiest voor digitale of traditionele foliedruk, beide technieken leveren prachtige resultaten op. Digitale foliedruk is een toegankelijke keuze wanneer je een enkel exemplaar of een kleine oplage wilt laten maken. Traditionele foliedruk biedt vele mogelijkheden en een diepere indruk.
Foliedruk is bovendien niet beperkt tot linnen of kunstleer. Ook een bedrukt omslag met bijvoorbeeld een titel of logo in goud of zilver kan een boek een bijzonder luxe uitstraling geven.
Twijfel je welke techniek het beste past bij jouw oplage, ontwerp of materiaalkeuze? Neem gerust contact met ons op. We denken graag mee over de mogelijkheden om van jouw boek een unieke en stijlvolle uitgave te maken.